Hamulce tarczowe czy v-brake ?

Hamulce tarczowe czy v-brake? To pytanie często pojawia się podczas wyboru nowego lub używanego roweru. Dylemat zazwyczaj dotyczy tego, czy wybrać tańszy rower wyposażony w hamulce szczękowe, czy po dołożeniu kilku złotych kupić jednoślad wyposażony w hamulce tarczowe. A jeśli zdecydujemy się na hamulce tarczowe, to czy mają to być hamulce mechaniczne czy hydrauliczne? A co w sytuacji gdy w rowerze którego zakupem jesteśmy zainteresowani, znajdują się hamulce szczękowe, a jego cena sugerowałaby, że powinien być wyposażony co najmniej w hamulce tarczowe mechaniczne? Które z nich są lepsze, a które gorsze? Aby móc odpowiedzieć na te oraz inne pytania, powinniśmy najpierw poznać ich wady i zalety, oraz zasadę działania poszczególnych rodzajów.

Hamulce tarczowe – ich rodzaje i zasada działania

Z definicji, hamulce tarczowe to rodzaj hamulca ciernego, na który składa się z tarcza przykręcona do  piasty koła, oraz dwa klocki pokryte okładziną cierną, które w zaciskach przymocowane są na sztywno do goleni widelca lub tylnego trójkąta ramy. Hamowanie inicjowane jest poprzez naciśnięcie klamki hamulcowej, która za pośrednictwem linki hamulcowej, płynu hamulcowego lub oleju mineralnego, dociska okładziny do obracającej się tarczy.

Hamulce tarczowe możemy podzielić na dwa rodzaje: hamulce tarczowe mechaniczne i hamulce tarczowe hydrauliczne.

Hamulce tarczowe mechaniczne – jest to rodzaj hamulca tarczowego w którym klamka hamulcowa połączona jest z zaciskiem za pośrednictwem linki hamulcowej. Proces hamowania odbywa się poprzez fizyczne naciągnięcie linki, która wprawiając w ruch zaciski z okładzinami, dociska je do obracającej się tarczy hamulcowej.

Jest to rozwiązanie, które najczęściej stosowane jest w rowerach klasy średniej, lub w jednośladach które z założenia powinny dać się łato naprawiać w terenie. Hamulce tarczowe mechaniczne, ze względu na prostotę obsługi i możliwość samodzielnego wykonania serwisu, bardzo często montowane są w rowerach trekkingowych, przełajowych czy gravelach.

Hamulce tarczowe hydrauliczne  – rodzaj hamulca tarczowego w którym klamka hamulcowa połączona jest z zaciskiem za pośrednictwem przewodu hydraulicznego. Za proces hamowania odpowiada płyn hamulcowy lub olej mineralny, którym wypełniony jest układ. Poprzez naciśnięcie klamki, wytwarzane ciśnienie wypycha tłoczki znajdujące się w zacisku, tym samym dociskając do tarczy znajdujące się na nich okładziny.

Hamulce tarczowe hydrauliczne stosowane jest w rowerach w których bardzo ważna jest precyzja i siła hamowania. Najczęściej możemy je spotkać we wszystkich typach rowerów górskich, a  coraz częściej również w rowerach szosowych.

Hamulce v-brake – o co w nich chodzi

Hamulce v-brake to rodzaj hamulca szczękowego, który składa się z długich prostych ramion przymocowanych do widelca, oraz widełek ramy roweru. Na ich końcu na sztywno przykręcone są  klocki hamulcowe. Przez ramiona hamulca poprowadzona jest linka hamulcowa, która połączona jest bezpośrednio z klamką znajdującą się na kierownicy. Proces hamowania inicjowany jest poprzez naciśnięcie klamki hamulcowej, co przez naprężenie linki, wprawia w ruch ramiona hamulca dociskając klocki do obręczy koła. Hamulce v-brake wzięły swoją nazwę od kształtu odwróconej litery „V”, którą tworzą zaciśnięte ramiona hamulca. Hamulce v-brake, ze względu na dużą siłę hamowania stosowane były najczęściej w rowerach górskich oraz trekkingowych.

Hamulce tarczowe czy v-brake – który system jest lepszy?

Wybierając pomiędzy hamulcami tarczowymi a hamulcami v-brake, powinniśmy być świadomi jakie wady i zalety posiada każdy z przedstawionych układów. Różnią się nie tylko sposobem działania, ale również siłą hamowania i łatwością serwisowania. Dlatego wybór konkretnego rozwiązania powinien być podyktowany naszymi oczekiwaniami, przy jednoczesnym uwzględnieniu trybu i sposobu jazdy.

Hamulcze tarczowe mechaniczne mają tę zaletę, że ze względu na swoją budowę, są odporne na warunki atmosferyczne. Jazda w deszczu, błocie czy śniegu ma niewielki wpływ na ich skuteczność, a duża siła hamowania pozwala na skuteczne zatrzymanie nawet mocno rozpędzonego i załadowanego roweru. Dużym atutem jest również łatwość obsługi oraz możliwość wykonania serwisu przy użyciu podstawowych narzędzi. Jest to niezwykle przydatna właściwość, która istotna jest zwłaszcza w przypadku rowerów wyprawowych, gdzie możliwość szybkiej i samodzielnej naprawy może stanowić o powodzeniu całego wypadu. Do zalet hamulców tarczowych można zaliczyć również brak wpływu scentrowanej obręczy na skuteczność hamowania, co często ma miejsce w przypadku hamulców szczękowych.

Hamulce tarczowe mechaniczne nie są jednak tak skuteczne jak hamulce v-brake czy hamulce tarczowe hydrauliczne. Oczywiście wszystko zależy od modelu samego hamulca oraz rodzaju stosowanych okładzin, niemniej siła hamowania jest zauważalnie mniejsza. Nie oznacza to oczywiście że są nieskuteczne, jednak decydując się na takie rozwiązanie należy o tym pamiętać.

W porównaniu natomiast z hamulcami tarczowymi hydraulicznymi, hamulce tarczowe mechaniczne nie oferują tak dokładnej modulacji siły hamowania, która wpływa na ich precyzję.

Hamulce tarczowe hydrauliczne tak samo jak w przypadku hamulców tarczowych mechanicznych, nie są wrażliwe na warunki atmosferyczne. Nie są również podatne na bicia spowodowane scentrowaniem koła. Niemniej w odróżnieniu od hamulców tarczowych mechanicznych, ich skuteczność jest zdecydowanie większa, co w połączeniu z dobrą modulacją siły hamowania pozwala w bardzo precyzyjny sposób kontrolować rower podczas zjazdów.

Największą wadą hamulców hydraulicznych jest natomiast skomplikowany serwis. Ze względu na konieczność posiadania specjalistycznych narzędzi, oraz wiedzy technicznej z zakresu instalacji i obsługi tego typu układów, wykonanie samodzielnej naprawy w terenie jest bardzo trudne, a większości przypadków wręcz niemożliwe.

Hamulce v-brake mają kilka zalet, które warto wziąć pod uwagę zanim ostatecznie zdecydujemy się, który z systemów hamulcowych wybrać. Głównym atutem hamulców szczękowych typu v-brake jest duża siła hamowania, która w przypadku modeli rozpoznawalnych marek, jest znacznie większa niż np. w hamulcach tarczowych mechanicznych czy innego rodzaju hamulcach szczękowych. Ponadto, na uwagę zasługuje również prostota działania, która ma bezpośredni wpływ na możliwość wykonania szybkiej naprawy we własnym zakresie. Te dwie zalety czynią hamulce szczękowe niezwykle praktycznym rozwiązaniem.

Hamulce v-brake podobnie jak pozostałe hamulce szczękowe, podatne są na zmienne warunki atmosferyczne. Podczas jazdy w deszczu czy śniegu, powierzchnia ścianek bocznych obręczy które stanowią jej element cierny, bardzo szybko ulegają zamoczeniu czy zabrudzeniu, co ma bezpośredni wpływ na ich skuteczność. Dodatkowo, w przypadku uszkodzenia obręczy (scentrowania), proces hamowania nie będzie płynny, a w skrajnych przypadkach wręcz niemożliwy.

Rodzaj układu hamulcowego powinien być dobrany według potrzeb

Każdy z opisanych powyżej układów hamulcowych jest inny. Pomimo tego, że w rowerze pełnią tę samą funkcję, rozpatrywanie ich skuteczności stosując te same kryteria nie zawsze się sprawdzi. Hierarchizowanie poszczególnych systemów i pozycjonowanie ich od najlepszego do najgorszego powinno być podyktowane naszymi oczekiwaniami, trybem oraz sposobem jazdy. Dlatego rozważając  zakup roweru wyposażonego w hamulce tarczowe czy v-brake przede wszystkim kierujmy się faktycznymi potrzebami. Tylko świadomy wybór zapewni nam zadowolenie i satysfakcję z dokonanego zakupu.